Tajniki muzeum Mercedes-Benz: radio samochodowe

Bogata stała ekspozycja Muzeum Mercedes-Benz liczy 160 pojazdów i, łącznie, 1500 eksponatów. Szczególną atrakcją są dodatki, które od dekad współtworzą motoryzacyjną kulturę i przyciągają uwagę swoją zaskakującą historią.

Dźwięk mobilności

Pojazdy silnikowe umożliwiają indywidualną mobilność już od 135 lat, a radio towarzyszy im od około 100 lat. Przez wiele dekad wystarczyło je włączyć i wybrać częstotliwość, by posłuchać ulubionej stacji przez głośnik. Współczesna technika, dzięki połączeniu pojazdów z siecią, oferuje jednak możliwości, które daleko wykraczają poza rozrywkę, wiadomości czy powiadomienia o ruchu drogowym.

Radio mobilne

Pierwsze samochodowe radioodbiorniki pojawiły się na początku lat 20. ubiegłego stulecia – początkowo w Stanach Zjednoczonych, jako zindywidualizowane, unikalne przedmioty wykonane przez miłośników techniki na bazie ówczesnych odbiorników lampowych. W Europie wzbudzało to prawdziwy zachwyt, czego dowodzi na przykład artykuł z 13 sierpnia 1922 r., zamieszczony w gazecie „Berliner Illustrierte Zeitung”. Donosił on o „bezprzewodowości jako rozrywce – najnowszej modzie w Ameryce” i zawierał ilustracje przedstawiające instalację radiową, w tym system anten obejmujący przednią szybę. Akceptacja dla mobilnego radia szybko rosła. Niemieckie specjalistyczne czasopismo „Funkschau” napisało 1 czerwca 1931 r.: „Samochody i radia idealnie do siebie pasują. Przestrzenna swoboda radia uzupełnia szybkość, z jaką pojazdy umożliwiają zmianę lokalizacji”.

Radio samochodowe dla Europy

W latach 20. do postępu technicznego w tej dziedzinie przyczyniła się m.in. United American Bosch, spółka zależna niemieckiej firmy Bosch. W rezultacie producent ten zbudował pierwsze masowo wytwarzane radio samochodowe w Europie – Autosuper 5 (AS5), zaprezentowane podczas targów w 1932 r. w Berlinie przez spółkę zależną Boscha o nazwie Ideal-Werke (która w tym samym roku wprowadziła markę Blaupunkt). Urządzenie ważyło 15 kilogramów i kosztowało niemałą sumę 465 marek. Taka cena dla zamożnych klientów nie była jednak problemem, biorąc pod uwagę, że radia samochodowe stanowiły ekskluzywne opcjonalne wyposażenie większości luksusowych automobili.

Integracja

Początkowo kompaktowe jednostki sterujące montowano bezpośrednio do tablicy rozdzielczej, a nieporęczny odbiornik i wzmacniacz były instalowane w innym miejscu, np. w bagażniku. AS5 był już stosunkowo zwarty, przez co umożliwiał montaż osprzętu pod deską rozdzielczą. Zaledwie kilka lat później radio samochodowe zostało już harmonijnie zintegrowane z konstrukcją samochodu i koncepcją jego obsługi – np. dzięki umieszczeniu pokrętła do zmiany stacji radiowej bezpośrednio obok najważniejszych instrumentów, tak jak w Mercedesie 770 zwanym „Grand Mercedes”.

Kompaktowe i fabryczne

Po II wojnie światowej radia samochodowe stały się znacznie bardziej kompaktowe i można było je całkowicie zintegrować z deską rozdzielczą. Na przykład w Mercedesie 170 S (W 136), pierwszym luksusowym pojeździe z gwiazdą po II wojnie światowej, od 1950 r. opcjonalnie dostępne były radia takie jak Becker AS 49. Blisko spokrewnione z tym modelem radio samochodowe Becker Solitude z okrągłą tarczą można zobaczyć na wystawie „33 dodatki” w Muzeum Mercedes-Benz.

Wygoda i informacje

Powojenny cud gospodarczy zapewnił impuls także do dalszego rozwoju radia samochodowego. Audycje radiowe kodowane przez modulację częstotliwości (FM) oferowały lepszą jakość sygnału. Kolejne innowacje w latach 50. obejmowały przyciski stacji radiowych i funkcje skanowania stacji. W latach 60. pojawiły się radia tranzystorowe, kaseta magnetofonowa oraz dźwięk stereo, a w latach 70. – system, który automatycznie identyfikuje komunikaty drogowe.

Cyfryzacja

Od tamtej pory radioodbiorniki montowane w samochodach wzbogaciły się o cały zestaw cyfrowych technik. Kluczowe kroki to integracja odtwarzacza CD w latach 80. oraz połączenie z nawigacją satelitarną dekadę później. W przypadku Mercedes-Benz kamień milowy stanowiło wprowadzenie systemu operacyjnego COMAND, który swoją światową premierę świętował w 1998 r. w Klasie S z serii 220. Obecnie radio samochodowe w Mercedesach stanowi część adaptacyjnego i konfigurowalnego systemu informacyjno-rozrywkowego MBUX (Mercedes-Benz User Experience).

Hi-fi

Odbiór radia cyfrowego, przesyłanie strumieniowe ze smartfonów lub odtwarzanie plików MP3 z pendrive'a – każdy, kto chce dziś słuchać muzyki w samochodzie, korzysta z bogatej historii radia samochodowego. Niektóre pomysły, takie jak mobilne gramofony, nigdy się nie przyjęły. Popularne stały się natomiast inne wynalazki, na przykład zmieniarki CD – szybko zostały jednak wyparte przez rozwój techniki mediów cyfrowych.

Dźwiękowe podejście do życia

Przez te 100 lat w kwestii fascynacji ścieżką dźwiękową podczas podróży niewiele się zmieniło. Czy chodzi o programy informacyjne, czy o muzykę – wielu podróżujących nie wyobraża sobie jazdy bez włączonego odtwarzacza. Niektórzy w swoim zasłuchaniu potrafią nawet pomylić drogę. A to dowodzi, że radio jest nie tylko rozrywką akustyczną, lecz oddziałuje na wszystkie zmysły.